Avrupa ülkelerinde günlük vaka sayıları 200-300’lü rakamlara gerilerken, bu ülkelerle aynı dönemde normalleşmeye geçen Türkiye’de hükûmetin ve uzmanların tüm uyarılarına rağmen, koronavirüs (Covid-19) vakaları istenilen seviyeye inmedi. Türkiye şu anda, Rusya hariç, Avrupa ülkeleri arasında en fazla günlük vaka bildiren ülke durumunda.
Maske takmayanlara yönelik para cezasının uygulamaya girmesinden sonra bu kurala uyum arttı; ancak mesafe kuralı hâlâ istenilen düzeyde gerçekleşmiyor. Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu, toplumun eski alışkanlıklarla hareket etmeye devam etmesi durumunda, vaka sayılarının bugünkü seviyenin altına düşmesinin haftalarca sürmesinden, eylül ayından itibaren ise yeni artışların yaşanmasından endişe ediyor.
“TEMAS YOK” DİYEMEYİZ
Kurulun son toplantısında, düğünler ve televizyonlarda yayımlanan futbol maçlarının kapalı alanlarda toplu olarak izlenmesi, asker uğurlamaları, toplu taşımada sıkıntılar ve gençlerin duyarsızlıkları ve her aşamada kamu denetimi mümkün olmadığı için riskin yönetilmesinde zorluk çekildiği dile getirildi. Değerlendirmelerde “Vaka sayıları çok kırılgan. Lokantalarda, masalar arasında çoğu zaman mesafe bırakılmıyor. Bir masa etrafında gruplar bir araya geliyor. Maske de takılmadığı için risk artıyor. Buralarda uzun zaman geçiriliyor. Düğünler, nişan veya taziyeevlerinde maske takılıyor ama mesafe yok. Temas çok fazla” görüşüne yer verildi.
“MASKELİ MESAFESİZLER”
“Maske takılması ve fiziki mesafe” uyumu durumunda virüsün yayılmasının en az %95 oranında engellenebileceği; ancak bu konuda toplumda farklı bir algı oluştuğu belirtiliyor. ‘Nasılsa maskem var’ diyerek mesafe kuralının ihlal edildiğinin görüldüğünün belirtildiği kurulda, “Özellikle büyükşehirlerde maskeye uyum %80’leri aştı. Ama vatandaş, maske takınca her şeyin tamam olduğunu düşünüyor. Maske takıp temastan kaçınmıyor. Bu konuda bir yanlış anlaşılma var” denildi.
“YANLIŞ ALGI” BÖLDÜ
“Bireysel tedbirleri ciddiye almayan kesimlerin oluşturduğu riskin, çok iyi yönetilmesi gerektiği” üzerinde durulan toplantıda “Maske ve mesafede iki ayrı uç var. Bir kesim aşırı dikkat ediyor, diğer kesim ise hiç etmiyor. Önemli bir dönemeçteyiz. Vaka sayılarının düşürülmesi, böyle giderse haftalar sürebilir” değerlendirmesi yapıldı.
“KORONA YORGUNLUĞU”
Toplum Bilimleri Kurulunda da bireysel tedbirlere uyumun artırılması için vatandaşların virüs algısının yönetilmesine yönelik yeni tavsiyeler masaya yatırılıyor. Yeni sınırlamaların gündeme getirilmesinin, toplumda ‘koronavirüs tedbir yorgunluğuna’ yol açabileceğine dikkat çekiliyor. Kurallara gönüllü uyumun artırılmasının ön planda tutulması, para cezaları ile mecburi sınırlamaların bir süre sonra toplumda tepki çekeceği tespiti yapılıyor.