Yeni tip koronavirüs (Covid-19) salgınıyla mücadelede ilk günden bu yana Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde proaktif bir yaklaşım izleyen Türkiye, halk sağlığı ve iktisadi sürdürülebilirlik anlamında devreye aldığı tedbirlerle bu süreçten en güçlü çıkan ülkelerden biri oluyor. Dünyanın gelişmiş birçok ülkesi hâlâ salgınla boğuşurken Türk hükûmeti tarafından uygulanan politikalar sayesinde son dönemde içeride ekonomik gelişmeler pozitif yönde gerçekleşti. Ekonomik İstikrar Kalkanı Paketi, 300 milyar TL’ye yaklaştı. Büyük işletmelerden KOBİ’lere, esnaftan vatandaşa ve milyonlarca çalışana kadar sunulan; uygun oranlı-uzun vadeli krediler, borç ve vergi ertelemeleri, ‘kısa çalışma’, bireysel destek kredileri gibi imkânlarla özellikle mayıs ayından itibaren güçlü bir canlanma yaşandı. Tüketici ve üreticinin ekonomiye güveni arttı. Hükûmetin hedefi bu canlanmaya süreklilik kazandırmak. Sağlıklı ve kalıcı bir ivmelenmeyi piyasalara hâkim kılmak. Böylece yılın son iki çeyreğinde güçlü büyüme oranlarına ulaşmak…
RAKAMLAR KONUŞUYOR
İşte yeni normale geçiş döneminde, Türkiye’nin emsallerine ve gelişmiş ülkelere göre pozitif ayrıştığını gösteren rakamlar:
* Haziranda OSB’lerdeki elektrik tüketimi, mayısa göre yüzde 36 daha fazla gerçekleşti. Pandemi öncesi dönemin sadece yüzde 8 altına gelindi.
* İmalattaki canlanmayı gösteren İSO Satın Alma Yöneticileri Endeksi, son 28 ayın en yüksek değerine geldi. İmalat PMI Endeksi 53,9 değerini alarak, Şubat 2018’den beri en tepe noktayı gördü. Üretim ve yeni siparişler, büyüme bölgesine geçti. Haziran PMI verileri ile Türkiye, G20 ülkelerinin tamamını geride bıraktı.
* Yılın ilk yarısında sanayi siciline 6 bin 967 yeni işletme kaydoldu. Sadece haziranda 1421 yeni sanayi işletmesi kuruldu ve bu sayı, geçen senenin aynı dönemine göre yüzde 91 daha fazla…
* Planlı sanayileşme politikaları kapsamında ilk altı ayda Kocaeli KOBİ, Manisa Muradiye, Kütahya Seramik, Antalya Korkuteli Mermer İhtisas, Tekirdağ Marmara-Ereğlisi ve Hakkâri Yüksekova OSB’lerine tüzel kişilik kazandırıldı. Ülkemizdeki OSB sayısı 320’ye ulaştı. OSB’si olmayan şehrimiz kalmadı.
* OSB’lerde yılın ilk yarısında üretime geçen 583 yeni fabrika için sanayiciler, 10 milyar liraya yakın yatırım harcaması yaptı. Bu sayede gıda, tekstil, kimyasal ürünler, makine-ekipman, kauçuk ve plastik imalatı gibi alanlarda üretim kapasitesi gelişti.
* Özel sektörün yatırım iştahı teşvik belgelerine olan talepten de görüldü. Sadece haziranda 859 teşvik belgesi düzenlendi. Böylece aylık bazda en yüksek belge sayısına ulaşıldı. İlk altı ayda geçen seneye göre yüzde 14’lük bir artışla 84 milyar liralık sabit yatırım için teşvik belgesi verildi.
* Bu yatırımlar tamamlandığında 129 binin üzerinde kişiye yeni iş imkânı doğacak.
¥ Dış talep de yeniden toparlanmaya geçti. Hazirandaki 13,5 milyar dolarlık ihracat, geçen seneye göre bile yaklaşık yüzde 16’lık artışa denk geldi.
* Uluslararası doğrudan yatırımlar için çalışma hızlandı. İlk altı ayda 4 milyar dolarlık yatırım kesinleşti. 4,6 milyar dolarlık yatırım için de imza aşaması yaklaştı.
TÜRKİYE BÜYÜMEDE ‘POZİTİF’E İLERLİYOR
Bu yıl dünya ülkeleri küçülecek. Avro Bölgesi’nde yüzde 8,7’lik daralma bekleniyor. Fransa, İtalya ve İspanya’da ise küçülmenin boyutları, sırasıyla yüzde 10,6, 11,2 ve 10,9 olarak tahmin ediliyor. Almanya’nın yüzde 6,3, İngiltere’nin 9,7 küçüleceği tahmin ediliyor. ABD için yüzde 5’lerde bulunan küçülme tahminleri, Çin için sıfıra yakın seyrediyor. Türkiye beklentileri ise yüzde 3-5 küçülme olarak şekilleniyor. Ancak ekonomi yönetimi daha pozitif bir tablo öngörüyor.
52 HES DEVREDE
Yerli ve yenilenebilir enerji yatırımlarını artıran Türkiye, geçen hafta, 26 farklı şehirdeki 52 hidroelektrik santralin (HES) resmî açılışını yaptı. Böylece kapasiteye bin 439 megavat kurulu güç eklendi. Toplu açılışta konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan “Santraller, medeni olmanın sıçrama tahtalarıdır. Enerjisi olmayan ülkenin, medeni olmaktan bahsetmesi mümkün değildir” dedi.
ILISU DA KATILDI
Ilısu; yeni adıyla Veysel Eroğlu Barajı, geçen ay elektrik üretimine başladı. Barajın, ülke ekonomisine senelik 2,8 milyar liralık katkı sağlaması bekleniyor.
SOLUNUM CİHAZI
ASELSAN, Baykar, Arçelik ve Biosys tarafından geliştirilen millî solunun cihazı, beş bin adet üretimi aştı ve dünyanın dört bir yanına ihraç edildi.
ERGENE KURTULUYOR
Ergene Havzası Koruma Eylem Planı kapsamındaki beş müşterek atık su arıtma tesisinden biri devreye alındı, üçü bu sene, biri de 2021’in sonunda devreye girecek. Böylece havza kirlilikten kurtulacak. Cumhurbaşkanı Erdoğan, 27 Haziran’da düzenlenen ‘B Tüneli Işık Göründü Merasimi’ne canlı bağlanmış ve projenin önemini vurgulamıştı.
MİLLÎ ELEKTRİKLİ TREN
Türkiye Vagon Sanayi Anonim Şirketinin Sakarya’daki fabrikasında geliştirilen millî elektrikli tren, mayıs sonunda raylara indi. Bugün itibarıyla testlere başlandı. Ağustos sonunda da yol testlerine geçilecek. Sene içinde hizmete girmesi planlanıyor. Sonraki hedef, 200 kilometrenin üstüne çıkan Yüksek Hızlı Tren setlerini üretmek…
YERLİ ENZİM FABRİKASI
Tuzla Organize Sanayi Bölgesi’nde faaliyet gösteren LIVZYM Biyoteknoloji, TÜBİTAK ve KOSGEB destekleriyle ilk millî enzim fabrikasını kurdu. Bu fabrika sayesinde yüzde 100 dışa bağımlı olunan enzim ithalatı engellenecek. Türkiye, farklı enzimlerin ithalatına senede 150 milyon dolar harcıyor.
İKİNCİ YARIDA YATIRIMLAR ‘HAMLE’ İLE HIZLANACAK
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, yurt içi kabiliyetleri geliştirme ve küresel pazarlarda daha yukarılara çıkma hedefiyle hayata geçirilen “Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı”nı da başlattı. Toplam büyüklüğü 3,3 milyar lira olan programa 52 farklı proje sunuldu. Sonuçlar yakında açıklanacak. Yılın ikinci yarısında öncelikli sektörler olarak belirlenen motorlu kara ve deniz taşıtları, raylı sistemler, elektrik-elektronik, yarı iletkenler, havacılık-uzay, kimya-ilaç ve tıbbi cihazlar alanlarında yeni çağrılara çıkılacak.
Bu arada Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “yılın ilk altı ayında 583 fabrikanın hizmete girdiğini” açıklamasının ardından muhalefetten gelen “Bir günde üç fabrika mı açılıyor? Bunlar nerede, yerini göstersinler” eleştirilerine, söz konusu üretim tesislerinin isimlerini tek tek açıklayarak cevap verdi. Bakan Varank, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda “Yılın ilk yarısında sadece organize sanayi bölgelerinde (OSB) 583 üretim tesisi ruhsat alarak faaliyete geçti. Ülkesinden bihaber ezberciler gerçekleri görmek için klavyelerini bırakıp sahalara inebilir” ifadelerini kullandı. Mesajının devamında “Ülkemizde yatırım ve üretim iştahı güçlü şekilde devam ediyor” değerlendirmesinde bulunan Bakan Varank, açılan 583 tesisin tam listesinin yer aldığı videoyu da yayınladı.
TEMMUZ-AĞUSTOS DAHA İYİ GEÇECEK
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Türkiye’nin sağlık alanında olduğu gibi ekonomide de hızlıca devreye aldığı kapsamlı politikalarla, salgının etkilerini en aza indirmeyi başardığını vurguladı. Albayrak “Gerek vatandaşlarımız gerek esnafımız ve gerekse iş dünyamız için devreye aldığımız çok düşük maliyetli finansman destekleri ile piyasamızı ayakta tutmak için çok önemli adımlar attık. Konut, otomobil, turizm ve sosyal ihtiyaçlar için devreye aldığımız tarihin en düşük maliyetli paketleri ile ciddi bir ivmelenme sürecine başladık. Normalleşme döneminde kıyas ülkelerin tamamına göre pozitif ayrışan ülkelerden olduk. Reel kesim güven endekslerinde ciddi yükselişler sağladık. PMI endeksinde nisan ayındaki 33,4 seviyesinden, haziranda 53,9 seviyesine yükseldik. İhracatımız yükselişe geçmeye başladı. İnşallah temmuz-ağustos ayında bu süreç daha da olumlu bir şekilde devam edecek. Türkiye’nin ekonomik bir krize gireceğini söyleyenler, performansımızla hüsrana uğradı ve uğramaya da devam edecek” dedi.