Almanya’nın arabuluculuğunda Türkiye ve Yunanistan’ın Doğu Akdeniz2de anlaşma için yürüttüğü ancak Yunanistan’ın Mısır ile anlaşmasıyla durdurulan görüşmelerde hareketli dakikalar yaşanıyor. Son gelişmelerin ardından Almanya Başbakanı Merkel’in önceki gün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile telefonda görüşme talebinde bulunduğu öğrenildi.
Almanya’nın arabuluculuğunda yürütülen, ancak Türkiye’nin son anda durdurma kararı aldığı Yunanistan görüşmelerinde yaşananların detaylarına Milliyet gazetesi ulaştı.
BERLİN’DE BULUŞMA
İki ülke yaklaşık 2.5 ay önce Almanya’nın da girişimleri ile masaya oturmaya karar verdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu görev için Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın’ı görevlendirirken, Dışişleri Bakanlığı ve askeri yetkililer de muhataplarıyla görüşmelere başladı.
Heyetler önce Atina’da ardından da İstanbul’da bir araya gelme konusunda anlaşırken, Ayasofya’nın ibadete açılması tartışmaları nedeniyle Yunan tarafı, “Bu tartışma varken Atina’da görüşmek doğru olmaz” dedi. Heyet İstanbul’a davet edilirken “Orada görüşmek ise imkansız” karşılığı verildi. Daha sonra heyetler “tarafsız bölge” olarak Berlin’de bir araya gelmeye karar verdi.
Görüşmeler sonucu geçen hafta heyetler üç temel başlıkta anlaştı. Türkiye ve Yunanistan, Doğu Akdeniz krizinin sonuçlanması için “karşılıklı istikşafi görüşmelere başlanması”, “siyasi görüşmelere başlanıp, hız verilmesi” ve “askerler arasında güven beyanını artıran toplantılara yeniden başlanılması” konularında 7 Ağustos’ta ortak niyet beyanı açıklamasına hazırlanılırken, Yunanistan bu açıklamaya saatler kala 6 Ağustos’ta Mısır ile deniz yetki anlaşması imzaladı.
2.5 aylık görüşmeler boyunca Yunan tarafından, “Biz Mısır ile görüşüyoruz” gibi bir ifade kullanılmamışken ortaya çıkan durum üzerine Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın başta olmak üzere Türk tarafı muhataplarına ulaşarak, “Bu girişimi kabul etmiyoruz, bir daha olmayacağına dair söz istiyoruz” mesajını iletti.
“KABUL ETMİYORUZ”
Kalın muhatabına “Türkiye Cumhuriyeti adına müzakere yapan kişi olarak Türkiye’yi dışarıda bırakan, Doğu Akdeniz’de ikili, üçlü ya da çoklu her türlü girişimi kabul etmediğimizi iletiyorum. Bunu kayda geçiriyorum. Biz bir taahhüdün altına giriyoruz ve aynı tavrı da sizden bekliyoruz” dedi.
Yunan tarafı ise “Bu bizim Türkiye görüşmelerimiz ile ilgili bir konu değil. Mısır ile çalışıyorduk, denk geldi” karşılığını verdi. Yunanistan’ın tavrı nedeniyle konu Cumhurbaşkanı Erdoğan’a aktarıldı. Erdoğan da “görüşmeleri durdurun” talimatı verince açıklamadan vazgeçildi.
Konunun iletildiği Alman makamları ile süreçten haberdar olan NATO yetkilileri, Mısır ile yapılan anlaşmadan önceden haberleri olmadığını iddia ederek Türkiye’nin masadan kalkmamasını istedi. Ankara’nın yanıtı da “Artık bunu bizimle değil, Yunanistan ile konuşun” oldu. Türkiye’nin Merkel’in ricası ile Oruç Reis’i bölgeye göndermeyerek “jest” yapıldığı da buna karşın Yunanistan’ın tavrının kabul edilemeyeceği de taraflara iletildi.
MERKEL, ERDOĞAN’DAN GÖRÜŞME TALEBİNDE BULUNDU
Bu gelişmeler üzerine Türkiye, Oruç Reis’i NAVTEX ilan ettiği bölgeye gönderdi. Türkiye, NATO, AB ve Alman makamlarla diplomatik temaslarını sürdürürken, Yunanistan’ın tavrı da eleştirildi. Almanya Başbakanı Merkel’in ise önceki gün Erdoğan ile telefonda görüşme talebinde bulunduğu, bugün veya yarın ikili arasında bir görüşme gerçekleşebileceği kaydedildi.