Ekonomisi bu yılın ilk yarısında yüzde 13,7 küçülen ve kamu borcu 8 milyar dolara çıkan Ermenistan’ın askeri ekipman ithalatı ise 2010’dan bu yana yüzde 415 arttı.
Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsün (SIPRI) verilerinden derlenen bilgilere göre, söz konusu dönemde, Ermenistan’ın edindiği askeri ekipmanların yüzde 94’ü Rusya’dan alınırken, bu ekipmanların bir kısmı Ermenistan’a bedelsiz verildi.
Rusya’nın Ermenistan’a tedarik ettiği askeri ekipmanlar arasında S-300 ve Tor hava savunma sistemleri, İskender kısa menzilli balistik füze sistemleri ve Su-30 savaş uçakları da bulunuyor.
Rusya, söz konusu ekipmanların bazılarını ücretsiz veya kredi karşılığında verirken, Ermenistan 2015 ila 2019 yıllarında Rus askeri ekipmanları için yaklaşık 5 milyar dolar harcadı. Moskova yönetimi, ekonomisi kötü olan Erivan yönetiminin silahların bedelini ödeyebilmesi için zaman zaman kredi açtı.
Erivan yönetimi son alarak Rusya’dan 200 milyon dolar değerinde kredi alarak söz konusu krediyle yine Rusya’dan askeri ekipman alınmasını öngören anlaşmayı da 2015’te onaylamış, ilgili anlaşma kapsamındaki silahları Rusya 2018’de Ermenistan’a göndermişti.
Rusya’nın Ermenistan’a yoğun silah desteği eleştiriliyor
Halkının yaklaşık dörtte biri yoksulluk sınırı altında yaşayan ve kamu borcu bu yıl tarihinin en yüksek seviyesine çıkan Ermenistan’ın askeri harcamaları ise çoğu zaman soru işaretleri yaratıyor.
Dağlık Karabağ’da Ermenistan işgaliyle başlayan krizin çözümü için kurulan Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Minsk Grubu’nun eş başkanı Rusya, Ermenistan’a ücretsiz silahlar verdiği gerekçesiyle eleştirilerin hedefinde yer alıyor.
Rus yetkililer, Azerbaycan’ın işgal altında toprakları bulunmasına rağmen operasyonların başlamasının ardından ateşkes çağrısı yapıyor ve Moskova’da Azerbaycan ve Ermenistan’dan yetkilileri buluşturarak “tarafsız ara buluculuk” rolü üstlenmeye çalışıyor.
Son olarak Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev de söz konusu çelişkili duruma işaret ederek, “Ateşkes isteyenler Ermenistan’a silahlar gönderiyor. Listesi bende var. Ateşkesi isteyen niye silah gönderir.” değerlendirmesinde bulundu.
Rusya’nın Ermenistan’a yönelik askeri ekipman desteği, başta Türkiye, Azerbaycan ve de NATO’nun doğu kanadına karşı baskı aracı olarak kullanıldığı şeklinde yorumlanırken, bu destek Dağlık Karabağ sürecine tarafsız bir yaklaşım sergilemek zorunda olan Minsk sürecine gölge düşürmeye devam ediyor.
Türkiye ve Azerbaycan, Rusya karşıtı yaptırımlara katılmazken, ABD’nin başını çektiği Rusya karşıtı bloğun da içerisinde yer almıyor. Ancak Moskova yönetiminin Ermenistan’ın Dağlık Karabağ’daki işgaline rağmen silah tedariki Azerbaycan’da derin rahatsızlık yaratıyor.
Ayrıca Ermenistan’da bulunan Rus askeri üssü üzerinden Dağlık Karabağ’a silah sevkiyatı yapıldığına dair bulgular da gündeme gelmeye devam ediyor.
Rusya’nın, Türkiye sınırına yakın Ermenistan’ın Gümrü kentinde yaklaşık 5 bin askeri, savaş uçakları ve bazı füze savar sistemlerini konuşlandırdığı 102. Askeri Üssü bulunuyor.
Aliyev, geçen hafta yaptığı açıklamada, Gümrü’deki üs üzerinden işgal altındaki Dağlık Karabağ’da bulunan Ermeni silahlı gruplara düzenli silah sevkiyatı yapıldığına dikkati çekmişti.
Ermenistan’ın altı S-300 füze sistemi imha edildi
Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev, 26 Ekim’de yaptığı ulusa seslenişte, Erivan’a silah desteği sağlayan ülkeleri eleştirerek, Azerbaycan ordusunun Ermeni ordusunu verdirdiği kayıpları şöyle sıraladı:
“252 tank imha edildi, 53’ü ele geçirildi. 50 zırhlı piyade aracı imha edildi, 29’u ise ele geçirildi. Farklı kalibreli 251 top imha edildi, 24’ü ele geçirildi. 61 hava topu imha edildi, 45’i ele geçirildi. 53 tanksavar, 82 Grad, 2 Uragan füze sistemi, 1 TOS füze sistemi, 4 TOR, 4 KUB, 1 Krug, 2 S-125, yaklaşık 40 OSA uçaksavar sistemi, 6 S-300 füze sistemi, 2 Elbrus balistik füze sistemi, 1 Toçka-U balistik füze sistemi, 20’si mühimmat dolu 231 kamyon imha edildi. 173 kamyon da ele geçirildi.”
Azerbaycan’ın işgal altındaki topraklarını kurtarma operasyonunun başladığı 27 Eylül’den bugüne kadar Azerbaycan ordusunun imha ettiği ve ele geçirdiği Ermenistan silahlarının değeri 1 milyar doları geçmiş durumda.
Bölgeyi yakından takip eden askeri uzmanlar, Ermenistan’ın tek başına Azerbaycan ile uzun süre savaşabilecek askeri ve ekonomik güce sahip olmadığı görüşünde birleşiyorlar.
