Açık hava aktiviteleri, fiziksel sağlığın yanı sıra ruhsal ve zihinsel gelişime de büyük katkı sağlıyor. Ancak, dış ortamda geçirilen zamanın güvenli olabilmesi için bazı önlemlerinin alınması da büyük önem taşıyor.

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Uzm. Dr. Arzu Faika Oral, bahar aylarında açık havada vakit geçirmenin faydaları ve beraberinde alınması gereken önlemler hakkında bilgi verdi.

Oral, çocuklar için açık havada vakit geçirmenin faydalarını şöyle sıraladı:

"1. Fiziksel sağlığı destekler: Açık havada oyun oynayan çocuklar, doğal olarak daha fazla hareket etmektedir. Koşma, zıplama, tırmanma gibi aktiviteler kas gelişimini desteklemekte, kemik sağlığını güçlendirmekte ve obezite riskini azaltmaktadır. Aynı zamanda kalp-damar sistemini olumlu etkileyerek genel sağlıklarını iyileştirmektedir.

2. D vitamini üretimini artırır: Bahar aylarında güneş ışınları daha etkili hale gelmekte ve cilt güneş ışığına maruz kaldığında D vitamini üretimi artmaktadır. D vitamini, çocukların kemik gelişimi ve bağışıklık sistemlerinin güçlenmesi için oldukça önemlidir. Ancak, bu faydalı etkilerden yararlanırken, güneşin zararlı etkilerine karşı da dikkatli olunmalıdır. Güneş ışınlarının en güçlü olduğu saatler 11:00 ile 16:00 arasındadır. Bu saatlerde direkt güneş ışığından kaçınarak, gölgeli alanlarda kalmak cildin zarar görmesini önlemek açısından önemlidir. Çocukların uzun süre güneşe maruz kalması; deride kızarıklık, acı hissi ve hatta ciltte su toplanması gibi istenmeyen durumlara yol açabilmektedir. Bu nedenle, uygun saatlerde güneşten yararlanmak ve güneşe çıkmadan önce de koruyucu önlemler almak gereklidir. Bu şekilde çocukların hem D vitamini ihtiyaçları karşılanabilmekte hem de güneşin zararlı etkilerinden korunmaları sağlanmaktadır.

3. Bağışıklık sistemini güçlendirir: Dış ortamda vakit geçiren çocuklar çeşitli doğal mikroorganizmalara maruz kalmakta ve bu da bağışıklık sistemlerinin güçlenmesine katkıda bulunmaktadır. Ayrıca, temiz hava ve fiziksel hareket solunum yollarının sağlığını desteklerken, sık görülen enfeksiyonlara karşı da direncin artmasını sağlamaktadır.

4. Uyku düzenini olumlu etkiler: Açık havada geçirilen zamanın çocukların uyku kalitesini artırdığı bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Bunun birkaç sebebi vardır:

• Gün ışığına maruz kalmak, biyolojik saati düzenlemektedir: Doğal ışık, vücudun sirkadiyen ritmini dengeleyerek çocukların daha düzenli uyumasına yardımcı olmaktadır.

• Daha fazla fiziksel aktivite, daha derin uyku sağlar: Açık havada koşan, oynayan ve hareket eden çocuklar gün içinde daha fazla enerji harcamakta, bu da gece daha hızlı uykuya dalmalarına ve derin uyku evrelerinin uzamasına katkıda bulunmaktadır.

• Stresi azaltarak daha huzurlu bir uyku sağlar: Açık hava, çocukların stres seviyelerini düşürerek daha rahatlamış ve dingin bir şekilde uykuya geçmelerine yardımcı olmaktadır.

Günlük olarak dışarıda vakit geçirmek, özellikle uyku problemleri yaşayan çocuklar için doğal bir çözüm olabilmektedir.

5. Ruhsal sağlığı destekler ve stresi azaltır: Doğada vakit geçirmek, çocukların ruhsal sağlığına olumlu etki etmektedir. Açık hava aktiviteleri, stres hormonlarını azaltmakta, kaygıyı hafifletmekte ve genel olarak daha mutlu bir ruh hali sağlamaktadır.

6. Sosyal becerileri geliştirir: Açık hava oyunları; çocukların akranlarıyla iletişim kurmasını, iş birliği yapmasını ve takım çalışmasını öğrenmesini sağlamaktadır. Bu tür etkileşimler, çocukların sosyal becerilerini geliştirerek özgüvenlerini artırmaktadır."

Açık havada alınabilecek önlemler

Oral, bahar aylarında çocukların açık havada vakit geçirmeden önce güvende olmaları için aileler tarafından alınması gereken bazı temel önlemlerin bulunduğuna dikkat çekerek şöyle dedi:

1. Güneşten korunma: Çocuklar açık havada vakit geçirirken mutlaka en az 30 SPF içeren bir güneş koruyucu kullanılmalıdır. Güneş ışınlarının en yoğun olduğu 11:00 - 16:00 saatleri arasında doğrudan güneşe maruz kalmaktan kaçınılmalıdır. Hafif, pamuklu ve açık renkli giysiler tercih edilmeli, şapka ve güneş gözlüğü kullanımı teşvik edilmelidir.

2. Alerji önlemleri: Bahar aylarında polenler havada yoğun olarak bulunur ve özellikle alerjik rinit ya da astım gibi rahatsızlıkları olan çocuklar için zorlayıcı olabilir. Aileler şu önlemleri almalıdır:

Polen yoğunluğunun yüksek olduğu sabah erken saatlerde ve öğle vakitlerinde dışarı çıkmak yerine öğleden sonra oyun saatleri tercih edilmelidir.

Eve döndükten sonra ellerin, yüzün ve kıyafetlerin yıkanması, polenlerin vücuttan uzaklaştırılmasına yardımcı olur.

Alerjik çocukların oyun oynayacağı alanın çim ve ağaçlık bölgeler yerine, daha az polen içeren bir yerde olmasına dikkat edilmelidir.

3. Güvenli oyun alanı seçimi:  Çocukların oyun oynadığı alanın trafikten uzak ve güvenli bir çevrede olması gerekmektedir.  Kaygan veya sert zeminlerde düşme ve yaralanmaların önlenmesi için oyun alanlarının yumuşak zeminlerle kaplı olması tercih edilmelidir. Çocukların oyun oynadığı park ve bahçelerde cam kırıkları, keskin nesneler veya tehlikeli materyallerin bulunmadığından emin olunmalıdır.

4. Böcek ve keneden korunma: Bahar aylarında böcek ve kene ısırıkları sık görülebilmektedir. Özellikle çimenlik ve ormanlık alanlarda şu önlemler alınmalıdır:

• Çocuklar için güvenli böcek kovucu spreyler kullanılabilir.

• Uzun çimenlik alanlarda oynadıktan sonra çocukların saçları ve vücudu kene kontrolü açısından incelenmelidir.

• Açık havada oynarken kapalı kıyafetler ve uzun çoraplar tercih edilebilir.

5. Dehidrasyon yani sıvı kaybını önleme: Artan hareket ve güneşin etkisiyle çocuklar sıvı kaybına daha yatkın hale gelmektedir. Açık havada vakit geçirirken bol su içmeleri teşvik edilmelidir. Şekerli içeceklerden kaçınılmalı, bunun yerine su veya doğal meyve suları tercih edilmelidir.

6. Kazalardan korunma ve ilk yardım bilinci: Çocuklar için uygun yaş grubuna yönelik koruyucu ekipmanlar (kask, dizlik, dirseklik) kullanılmalıdır. Aileler ve bakıcılar, küçük yaralanmalara nasıl müdahale edileceğini bilmeli ve yanında temel ilk yardım malzemeleri bulundurmalıdır. Açık hava oyunları sırasında çocukların yetişkin gözetiminde olması, olası kazaların önüne geçmek için önemlidir." (İLKHA)