• BIST 100

    14146,33%-0,26
  • DOLAR

    42,80% 0,19
  • EURO

    50,16% -0,06
  • GRAM ALTIN

    5956,40% 0,03
  • Ç. ALTIN

    9601,11% -0,09

Duderya köyünün tarihçesi

02 Ekim 2022, Pazar 20:09
02 Ekim 2022, Pazar 20:09
Duderya köyünün tarihçesi
  • Dinle
  • A+
    Büyüt
  • A-
    Küçült

Duderya köyünün tarihçesi

Duderya köy merkezi; Kele Mezrası, Şikeftıya, Kulpik mezraları tarih öncesi dönemlerden beri insan topluluklarının yaşam alanı olarak benimsediği, yerleştiği, kültür ve medeniyet yarattığı, Devlet, Beylik, Mirlik kurduğu tarihi ören yerlerdir. Bu bölgelerde henüz tarihi, arkeolojik, bilimsel kazılar, araştırmalar yapılmamıştır. Bu yerler bakir tarih kültür-medeniyet alanıdır. İnsanlık tarihi bakımından çok değerli olan bu havzaların bilimsel araştırmalara açılması, kültürün tanıtılması, turizme açılması gerekir. Bu ilgisizliğe rağmen bu bölge bilimsel literatürde sıkça adındfan söz ettirmektedir. Kulp Kalesi(Kela Kulpe) Mir Muhammed ismiyle anılır. Çok sayıda mirliğe, devlete, beyliğe başkentlik etmiştir. Kulp-Kulpo-Kulpi-Kuluba isimleri uzun süre kullanılmıştır. Günümüzde halen Kulpik yerleşim yeri bir şehir harabesidir. Kulp Aşireti ismi halen kullanılır. Asur Devleti bu bölgede uzun süre hüküm sürmüştür. Kela Kulpe Asurlulara bağlı özerk bir devlettir, merkezdir. Bu bölge Kulpik, Şikeftiya, Duderya merkezden ayrı düşünülemez. Hepsi birbiriyle bağlıdır. Bu bölge maden devrini de yaşamıştır. Kale müstahkem bir kale, Kulpik mezrası pşanlı bir şehirdir.Beyaz mermerden yapılmıştır. Kilise harabeleri mevcuttur. Kaleyi besleyen gıda ambarıdır. Bu bölgeye bir dönem Hurriler ve Urartu devletleri de egemendi. Asurlular bölgede uzun süre kaldı. Bağcılığa çok önem verdiklerinden bağcılık bölgede hala mnemlidir. Kele ve Duderya’da çok çeşitli üzüm türleri mevcuttur. Başka bölgelerde bu üzüm türleri yoktur. Şarap yapımında kullanılan özel üzümler vardır. Asuriler hakimiyetinden sonra bu bölgeler Roma ve Sasani devletleri arasında sık sık yönetim değişikliği oldu. İslamiyet döneminde  Emevi, Abbasi devletleri yönetti. Ardından Kürt Mervani devleti bu bölgeye hakim oldu. Silvan, Meyafarqin Mervanilerin merkeziydi. Bu dönemde çok sayıda kültür ve medeniyet eserleri yapıldı. Yollar, köprüler, medreseler gibi. SELEHADDİNİ EYYUBİ, Meyafarqin merkez olmak üzere kaleyi ve yöresini yönetimine aldı. Bölge Moğol saldırısıyla çok tahrip oldu, yakılıp yıkıldı, yağma edildi. Mervaniler bir ara bölgedeki yetkinliğini kaybetti. Ardından Mervanilerden Mir Diyadin, Kele bölgesini alarak yöreye hakim oldu. Böylece yönetim tekrar Kürt Mervanilerinin eline geçti.   1515 yılında Osmanlı Devleti Diyarbakır’ı yönetimine aldı. Osmanlı Devleti Kürt İdrisi Bedlisi ile yaptığı anlaşma ile bölgedeki Kürt beyleri Osmanlı devletiyle dost ama bağımsız bir yönetim oldular. Yani İran’a karşı tampon bölge oldular. Şah Veled’in oğlu Ali Bey, Hüseyin Bey dönemlerinde Kulp Sancağı olarak kaldı. Kele Duderya, Kulp yönetiminin merkezi oldu. Çok sayıda köy ve nahiye Kele’ye bağlandı. Kele Miri bölgenin en muhkem kalesine sahip, en güçlü mir oldu. Uzun süre yönetimini devam ettirdi. Bugünki Kele mezrası halkı bu mirlerin torunları olarak, Kele köylüleri olarak yörede hala yaşamaktadır. Secerelerini ve menkıbelerini anlatmaktadırlar. Şeyh Ömer Duderi ve Şeyh Muhammed Duderi dönemlerinde köyün tarihçesi daha sonra yazılacaktır.

Prof. Dr. Zelka: Her yıl yaklaşık 1,5 milyar ton gıda israf ediliyor

​Mübarek üç aylar yarın başlıyor

HAMAS: Ateşkes açıkça çiğneniyor

Görme kaybına karşı yeni nesil teknoloji: MagnoVision

İhlal durumunda uygulanacak idari para cezaları belirlendi

Perakende ticarette ihlallere milyonluk cezalar: Yeni tutarlar açıklandı

İngiltere'de "Filistin İttifakı"ndan protesto baskısına sert tepki

Yıldızlararası kuyruklu yıldız 3I/ATLAS Dünya’nın yakınından geçti

Siyonist işgalciler Ramallah yakınlarında saldırdı: Filistinli genç ağır yaralandı

İzmir'de 99 düzensiz göçmen yakalandı

6 ilde organize suç örgütlerine operasyon: 61 şüpheli yakalandı

Meteoroloji'den kuvvetli yağış uyarısı

ABD Adalet Bakanlığı, Epstein dosyalarının yeni bölümünü açıkladı

Afrika Birliği'nden Sudan mesajı: Hızlı Destek Güçleri'ne uyarı

Ahmed eş-Şara, yaptırımların kaldırılmasının ardından Suriyelilere Kasyun Dağı'ndan seslendi

Rubio: Gazze'de ateşkes anlaşmasının ikinci ve üçüncü aşamaları 3 yılı aşabilir

ABD, Suriye'de DAİŞ hedeflerine saldırdı

Gazze'de ateşkese rağmen katliam: 5 şehit, 5 yaralı

Hindistan, Pakistan'a giden suyu kesti

Muğla açıklarında 3.6 büyüklüğünde deprem

Siirt’te zorlu kış şartlarında yaban hayvanları için doğaya yem bırakıldı

Yapıcıoğlu: Memleketin her meselesinde ilkeli duruşumuzu koruyor, uygulanabilir çözümler üretiyoruz

Kayseri'de trafik kazası: 4 yaralı

HÜDA PAR Kadın Kolları Başkanı Yarar: Aileyi hedef alan anlayışlara karşı kararlılıkla mücadele edeceğiz

HÜDA PAR Gençlik Kolları Başkanı Günaydın: Gençliğin ahlak ve anlam krizi görmezden gelinemez!

Fransa’da çiftçilerin protestoları devam ediyor

HÜDA PAR'ın 13'üncü kuruluş yıl dönümü Diyarbakır'da coşkuyla kutlandı

Küba'da virüsler tüm ülkede salgına yol açtı, vaka sayısı artıyor

Mardin’de tır ile otomobil kazasında otomobil sürücüsü hayatını kaybetti

Hafif ticari araç ile otomobil çarpıştı: 8 yaralı

Yükleniyor

Haberi Sesli Oku

ŞEHİR HABERLERİ


Prof. Dr. Zelka: Her yıl yaklaşık 1,5 milyar ton gıda israf ediliyor

​Mübarek üç aylar yarın başlıyor

HAMAS: Ateşkes açıkça çiğneniyor

Görme kaybına karşı yeni nesil teknoloji: MagnoVision

İhlal durumunda uygulanacak idari para cezaları belirlendi

Perakende ticarette ihlallere milyonluk cezalar: Yeni tutarlar açıklandı

İngiltere'de "Filistin İttifakı"ndan protesto baskısına sert tepki