• BIST 100

    11060,53%0,81
  • DOLAR

    42,04% -0,03
  • EURO

    48,43% -0,26
  • GRAM ALTIN

    5427,96% 0,30
  • Ç. ALTIN

    8914,11% -0,79

Duderya köyünün tarihçesi

02 Ekim 2022, Pazar 20:09
02 Ekim 2022, Pazar 20:09
Duderya köyünün tarihçesi
  • Dinle
  • A+
    Büyüt
  • A-
    Küçült

Duderya köyünün tarihçesi

Duderya köy merkezi; Kele Mezrası, Şikeftıya, Kulpik mezraları tarih öncesi dönemlerden beri insan topluluklarının yaşam alanı olarak benimsediği, yerleştiği, kültür ve medeniyet yarattığı, Devlet, Beylik, Mirlik kurduğu tarihi ören yerlerdir. Bu bölgelerde henüz tarihi, arkeolojik, bilimsel kazılar, araştırmalar yapılmamıştır. Bu yerler bakir tarih kültür-medeniyet alanıdır. İnsanlık tarihi bakımından çok değerli olan bu havzaların bilimsel araştırmalara açılması, kültürün tanıtılması, turizme açılması gerekir. Bu ilgisizliğe rağmen bu bölge bilimsel literatürde sıkça adındfan söz ettirmektedir. Kulp Kalesi(Kela Kulpe) Mir Muhammed ismiyle anılır. Çok sayıda mirliğe, devlete, beyliğe başkentlik etmiştir. Kulp-Kulpo-Kulpi-Kuluba isimleri uzun süre kullanılmıştır. Günümüzde halen Kulpik yerleşim yeri bir şehir harabesidir. Kulp Aşireti ismi halen kullanılır. Asur Devleti bu bölgede uzun süre hüküm sürmüştür. Kela Kulpe Asurlulara bağlı özerk bir devlettir, merkezdir. Bu bölge Kulpik, Şikeftiya, Duderya merkezden ayrı düşünülemez. Hepsi birbiriyle bağlıdır. Bu bölge maden devrini de yaşamıştır. Kale müstahkem bir kale, Kulpik mezrası pşanlı bir şehirdir.Beyaz mermerden yapılmıştır. Kilise harabeleri mevcuttur. Kaleyi besleyen gıda ambarıdır. Bu bölgeye bir dönem Hurriler ve Urartu devletleri de egemendi. Asurlular bölgede uzun süre kaldı. Bağcılığa çok önem verdiklerinden bağcılık bölgede hala mnemlidir. Kele ve Duderya’da çok çeşitli üzüm türleri mevcuttur. Başka bölgelerde bu üzüm türleri yoktur. Şarap yapımında kullanılan özel üzümler vardır. Asuriler hakimiyetinden sonra bu bölgeler Roma ve Sasani devletleri arasında sık sık yönetim değişikliği oldu. İslamiyet döneminde  Emevi, Abbasi devletleri yönetti. Ardından Kürt Mervani devleti bu bölgeye hakim oldu. Silvan, Meyafarqin Mervanilerin merkeziydi. Bu dönemde çok sayıda kültür ve medeniyet eserleri yapıldı. Yollar, köprüler, medreseler gibi. SELEHADDİNİ EYYUBİ, Meyafarqin merkez olmak üzere kaleyi ve yöresini yönetimine aldı. Bölge Moğol saldırısıyla çok tahrip oldu, yakılıp yıkıldı, yağma edildi. Mervaniler bir ara bölgedeki yetkinliğini kaybetti. Ardından Mervanilerden Mir Diyadin, Kele bölgesini alarak yöreye hakim oldu. Böylece yönetim tekrar Kürt Mervanilerinin eline geçti.   1515 yılında Osmanlı Devleti Diyarbakır’ı yönetimine aldı. Osmanlı Devleti Kürt İdrisi Bedlisi ile yaptığı anlaşma ile bölgedeki Kürt beyleri Osmanlı devletiyle dost ama bağımsız bir yönetim oldular. Yani İran’a karşı tampon bölge oldular. Şah Veled’in oğlu Ali Bey, Hüseyin Bey dönemlerinde Kulp Sancağı olarak kaldı. Kele Duderya, Kulp yönetiminin merkezi oldu. Çok sayıda köy ve nahiye Kele’ye bağlandı. Kele Miri bölgenin en muhkem kalesine sahip, en güçlü mir oldu. Uzun süre yönetimini devam ettirdi. Bugünki Kele mezrası halkı bu mirlerin torunları olarak, Kele köylüleri olarak yörede hala yaşamaktadır. Secerelerini ve menkıbelerini anlatmaktadırlar. Şeyh Ömer Duderi ve Şeyh Muhammed Duderi dönemlerinde köyün tarihçesi daha sonra yazılacaktır.

Amazon, 38 milyar dolarlık anlaşmayla OpenAI'ya "bilgi işlem gücü" sağlayacak

ÖĞ-DER: Eğitimde batıcı bakıştan vazgeçilmeli, ahlaki değerler esas alınmalı

Bakan Tekin: 22 bin 487 öğrenci YLSY bursundan yararlandı

İngiltere'de tren raydan çıktı: 4 yaralı

Siirt'te “Gençliği Aydınlığa Çıkaracak Vesileler” konferansı düzenlendi

Kurtulmuş: Bu sefer biz kazanacağız, kardeşlik ve dayanışma hakim olacak

Güney Lübnan'a düzenlenen siyonist saldırıda 2 şehit, 7 yaralı

Gaziantep'te 40 bin öğrenciye ayakkabı desteği

Gazze Sağlık Bakanlığı: İşgalden 45 şehidimizin cenazesini teslim aldık

Gaziantep’te uyuşturucu madde suçundan aranan şahıs yakalandı

Müftü Dolu: Hafızlık sadece ezber değil, Kur'an ahlakını yaşamak ve yaşatmaktır

Siyonist işgalciler ateşkesten bu yana 238 Filistinliyi şehit etti

Diyarbakır’da uyuşturucu operasyonlarında 27 şüpheli yakalandı

Batman'da okuma yazma kurslarına yoğun ilgi

Diyarbakır’da silah ve kaçakçılık operasyonu

Balıkesir’de 95 bin 620 uyuşturucu hap ele geçirildi: 1 tutuklama

Mardin'de iki otomobil kafa kafaya çarpışı: 1'i ağır 6 yaralı

Dışişleri Bakanı Fidan, Pakistan Dışişleri Bakanı Dar ile görüştü

Diyarbakır’da geniş çaplı operasyon: 51 kişi yakalandı

Batman Oymataş OSB'de 48 sanayi parseli yatırımcılara tahsis edilecek

Batman'da kitap fuarı rekor katılımla tamamlandı

Cumhurbaşkanı Erdoğan: HAMAS anlaşmaya riayet noktasında oldukça kararlı ancak israil bahanelerin arkasına sığınıyor

Batman'da su üstü arama ve kurtarma tatbikatı yapıldı

İran plakalı yolcu otobüsündeki yangın tüplerinin içinde uyuşturucu çıktı

Yeşilyurt'ta 'fizik tedavi ve sağlıklı yaşam seminerleri' başladı

Mardin’de 29 kilo uyuşturucu ele geçirildi: 3 kişi tutuklandı

Oto galericiler sitesinde taşlı sopalı kavga: 3 yaralı

Selçuklu 2. El Pazarı yoğun ilgi görüyor

Cumhurbaşkanlığı Kabinesi Beştepe’de toplandı

Psikolojik Danışman Kaya: Yapay zekâ uygulamaları zorluklarla başa çıkmayı zayıflatıyor

Yükleniyor

Haberi Sesli Oku

ŞEHİR HABERLERİ


Amazon, 38 milyar dolarlık anlaşmayla OpenAI'ya "bilgi işlem gücü" sağlayacak

ÖĞ-DER: Eğitimde batıcı bakıştan vazgeçilmeli, ahlaki değerler esas alınmalı

Bakan Tekin: 22 bin 487 öğrenci YLSY bursundan yararlandı

İngiltere'de tren raydan çıktı: 4 yaralı

Siirt'te “Gençliği Aydınlığa Çıkaracak Vesileler” konferansı düzenlendi

Kurtulmuş: Bu sefer biz kazanacağız, kardeşlik ve dayanışma hakim olacak

Güney Lübnan'a düzenlenen siyonist saldırıda 2 şehit, 7 yaralı