• BIST 100

    9167,58%0,98
  • DOLAR

    38,54% 0,33
  • EURO

    43,62% 0,20
  • GRAM ALTIN

    4016,84% 0,33
  • Ç. ALTIN

    6526,84% 0,67

Türkiye tarihinde kara bir leke: 12 Eylül 1980 askeri darbesi

GÜNDEM 12.09.2024 11:25:27 0
Türkiye tarihinde kara bir leke: 12 Eylül 1980 askeri darbesi

Yaklaşık bir milyon 683 bin kişinin fişlendiği, 650 bin kişinin gözaltına alındığı, 230 bin kişinin yargılandığı ve 517 kişiye idam cezasının verildiği o dönemde yaşanan mağduriyetler, aradan geçen 40 yıla rağmen unutulmadı.

Cumhuriyetin kuruluşundan itibaren halk birileri tarafından düşman görülerek inanç ve değerleri, baskı ve katliamlarla dizayn edilmeye çalışıldı. Halka, Batılı yaşam tarzını zorla dayatma, bu ülkede yapılan darbelerin ilkiydi. Devrim ve inkılap adı altında Müslüman halka darbe üstüne darbe vuruldu. Türkiye'deki darbeler Cumhuriyetin ilk yıllarından günümüze değişik isimler altında geldi. 27 Mayıs, 12 Eylül, 28 Şubat Post-Modern darbesi ile e-muhtıralar bunlardan bazılarıydı.

"Bizim çocuklar başardı"

Türkiye tarihinde kara bir leke olarak yer alan kanlı 12 Eylül 1980 askeri darbesinin üzerinden 40 yıl geçti. Emir-komuta zinciri içinde gerçekleştirilen bu darbe, 27 Mayıs 1960 Darbesi ve 12 Mart 1971 Muhtırası'nın ardından silahlı kuvvetlerin yönetime üçüncü açık müdahalesi olarak tarihteki yerini aldı.

12 Eylül, bazı kesimleri sindirme ve yok etme projesi olarak devletin içinde illegal organizasyonlar tarafından gerçekleştirildi. 2011 yılında Bilgi Edinme Yasası kapsamında yapılan bir başvuru üzerine gizliliği kaldırılan 12 Eylül askeri darbesine ilişkin ABD Dışişleri Bakanlığı belgelerine göre, CIA’nin Türkiye Şefi olan Paul Henze, 12 Eylül darbesini, ABD Başkanı Jimmy Carter'a "Bizim çocuklar başardı" sözleriyle rapor etmişti. Provakatif eylemler ve faili meçhul cinayetlerle 12 Eylül darbesine zemin hazırlanmıştı.

Milyonların hayatı etkilendi

12 Eylül darbesi ile birlikte TBMM lağvedildi, 1970 sonrasında değiştirilen 1961 Anayasası rafa kaldırıldı ve Türkiye siyasetinin yeniden tasarlandığı askeri bir dönem başladı. Darbeden sonraki süreçte askeri yönetim, milyonlarca kişinin hayatını etkileyen kararların altına imza attı ve yıllar sürecek travmalara neden oldu.

Darbe sürecinde 650 bin kişi gözaltına alındı, açılan 210 bin davada 230 bin kişi yargılandı, 7 binden fazla kişi için de idam cezası istendi. Bunlardan 517 kişi için idam kararı verilirken kararların 50'si infaz edildi. 14 bin kişi vatandaşlıktan çıkarılırken yaklaşık 100 bin kişi, örgüt üyesi olma suçundan yargılandı, 30 bin kişi ise "sakıncalı" olduğu iddiasıyla işten çıkarıldı.

İşkence ve faili meçhullerin çokça yaşandığı bu dönemde 4 bine yakın öğretmen ile yüzlerce öğretim görevlisinin işine son verildi. Yüzlerce gazeteci için binlerce yıla varan hapis cezaları istendi, bine yakın film sakıncalı bulunduğu için yasaklandı.

Türkiye’nin hâlâ cunta anayasasıyla yönetiliyor olması büyük bir çelişki olarak duruyor

12 Eylül 1980 askeri darbesinden sonra yürürlüğe giren, "Milli Güvenlik Konseyi üyelerinin yargılanamayacağına dair Anayasa'nın geçici 15. maddesi, 12 Eylül 2010'daki referandumun ardından kaldırıldı.

Darbenin sorumluları ile bu kişilerin emir ve talimatlarını uygulayanlar hakkındaki suç duyurularının ardından, darbe döneminin genelkurmay başkanı olan 7. Cumhurbaşkanı Kenan Evren ile eski Hava Kuvvetleri Komutanı emekli Orgeneral Tahsin Şahinkaya hakkında dava açıldı.

Evren ve Şahinkaya, "21 Aralık 1979'da dönemin başbakanına verdikleri muhtırayla Anayasayı ve TBMM'yi ortadan kaldırmaya ve görevini yapmasını engellemeye teşebbüs suçundan, 12 Eylül 1980'de de cebren Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nı tağyir, tebdil veya ilgaya ve bu kanun ile teşekkül eden TBMM'yi ıskat ve cebren men suçundan eylemlerine uyan 765 sayılı TCK'nın 146/1. maddesi gereğince" ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırıldı. Takdiri indirimle bu cezalar, "müebbet hapis cezası"na çevrildi.

Yargıtay 16. Ceza Dairesinin temyiz incelemesi sürerken Evren, 10 Mayıs 2015'te tedavi gördüğü Gülhane Askeri Tıp Akademisinde 98 yaşında, dönemin Hava Kuvvetleri Komutanı emekli Orgeneral Şahinkaya da 9 Temmuz 2015'te 90 yaşında öldü. Yargıtay, temyiz incelemesinde sanıkların vefatı nedeniyle davanın düşürülmesi kararını verdi.

Halkı adeta silindir gibi ezen 12 Eylül darbesinin üzerinden 40 yıl geçti. Darbenin üzerinden 30 yıl geçtikten sonra darbecilerden hesap sormaya çalışılmışsa da Türkiye’nin hâlâ o cunta anayasasıyla yönetiliyor olması büyük bir çelişki olarak durmaya devam ediyor. (İLKHA)  

Rumenler tekrarlanan cumhurbaşkanlığı seçimi için sandık başında

Nisan ayında EİB’den 1 milyar 468 milyon dolarlık ihracat

Kassam Tugayları, işgal saldırısında yaralanan siyonist esirin görüntülerini yayımladı

Ankara'da "Büyük Gazze Konferansı" gerçekleştirildi

Ensarullah Hareketi, işgal altındaki Ben Gurion Havalimanı'nı vurdu

İşgal çetesi 12 savaş uçağıyla Suriye’ye hava saldırısını gerçekleştirdi

İhmalkarlığın Bedeli Ağır Oldu: Belediye Kazısında Tonlarca Su Boşa Aktı

Yılın ilk 4 ayında havadan yapılan denetimlerde 37 binden fazla araca işlem yapıldı

Tapu masraflarına büyük zam! Yabancıya rekor artış

Tırın gizli bölmesine saklanan 351 bin euro  ele geçirildi

Nisan ayı enflasyon verileri yarın açıklanacak

Ankara'da kumar operasyonu: 15 gözaltı

Ticari taksi ile otomobil çarpıştı: 7 yaralı

Meteoroloji'den kuvvetli yağış ve rüzgar yarısı

Kütahya'da 4 büyüklüğünde deprem

Kuzey Kore'den ABD'ye nükleer mesaj

Cizre-Nusaybin kara yolunda trafik kazası: 6 yaralı

Yemen'in yeni Başbakanı Salih Bin Brik oldu

Singapur'da seçimleri Başbakan Wong'un partisi kazandı

Malatya’da uyuşturucudan 2 tutuklama

İçişleri Bakan Yardımcısı Karaloğlu Malatya’da incelemelerde bulundu

İşgal rejimi Gazze Şeridi'ndeki gıda kaynaklarını sistematik olarak yok ediyor

Motosiklet hafif ticari araçla çarpıştı: 2 yaralı

Yemen Başbakanı istifa etti

Şüpheli şahısların üzerinden 1 kg metamfetamin ele geçirildi

ABD ambargoyu kaldırdığı Vietnam'a 24 adet F-16 savaş uçağı veriyor

Singapur genel seçim için sandık başına gitti

Yapıcıoğlu: siyonizm, bölge barışının önündeki en büyük engeldir

Bataklığa düşen uçağın yolcuları kurtarılmayı bekledi

Yapıcıoğlu: siyonistlerle karşılaşmak için her türlü askeri hazırlığı yapmamız lazım

Yükleniyor

Haberi Sesli Oku

ŞEHİR HABERLERİ