Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın 3 yıllık dönemde yeni bir rekora imza attı. 2000-2017 yıllarını kapsayan dönemde Merkez Bankası’nın yıllık ortalama vergi öncesi kârı 5 milyar TL seviyesinde gerçekleşirken, Berat Albayrak’ın Hazine ve Maliye Bakanı olarak görev yaptığı 2018-2020 dönemini kapsayan son 3 yılda yıllık ortalama kâr 10 katına çıkarak 54 milyar TL seviyesine yükseldi.
BABACAN DÖNEMİNE GÖRE 13 KATTAN FAZLA FARK ATTI
Albayrak’ın görev yaptığı dönemde, Merkez Bankası’nın kârında önemli artışlar yaşandı. 2017’de 18.4 milyar TL olan net kâr, Albayrak’ın ilk görev yılı olan 2018’de yüzde 206 artarak 56.3 milyar liraya çıktı. Türkiye’nin kur saldırılarına karşı kendini koruduğu 2019’da 44.7 milyar lira tutarında net kâra ulaşıldı. Merkez Bankası’nın 2020 vergi öncesi kâr tahmini ise 40 milyar TL. 3 yıllık dönemde bankanın ortalama yıllık net kârı, Ali Babacan dönemine göre 13 kattan fazla arttı. Babacan’ın ekonominin başında olduğu dönemde yıllık ortalama net kâr 3.5 milyar lira seviyesinde gerçekleşmişti.
2000-2020 yıllarını kapsayan son 20 yıllık dönemde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 259 milyar TL vergi öncesi kâr elde etti. Bu kârın yüzde 63’ü yani yarısından fazlası Berat Albayrak döneminde sağlandı.
Berat Albayrak döneminde Merkez Bankası toplam 163 milyar TL kâr gerçekleştirdi. 2018 yılı öncesi 18 yıllık dönemde ise toplam kâr yalnızca 96 milyar TL oldu. Öte yandan Albayrak döneminde atanan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı Murat Uysal’ın görev yaptığı dönemde de kârda ciddi artışlar oldu.
128 MİLYAR DOLAR REZERVİN BUHARLAŞMASI MÜMKÜN MÜ? UZMANLAR AÇIKLADI…
Öte yandan siyasette Merkez Bankası rezerv tartışmaları devam ediyor. Merkez Bankası’nın 128 milyar doları buhar mı oldu? Bu mümkün mü? CNN Türk canlı yayınına katılan ekonomi uzmanları İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sefer Şener ve Stratejist Cüneyt Paksoy böyle bir buharlaşmanın neden mümkün olmadığını anlattılar.
“HİÇBİR ZAMAN 128 MİLYAR DOLARA ÇIKMADI”
Sefer Şener: Türkiye’nin rezervi hiçbir zaman 128 milyar dolar olmadı. Merkez Bankası hem kara günler için dediğimiz ekonomideki o dalgalar için bu döviz rezervlerini tutuyor hem de piyasanın ihtiyaçlarını karşılamak için tutuyor. Türkiye’de döviz mevduat hesapları şu anda 236 milyar dolar ve son 1,5 yıllık dönemde aşağı yukarı 40 milyar doların üzerinde bir döviz rezerv artışı oldu.
Cüneyt Paksoy: Merkez Bankası, fiyat hareketleriyle bir kar oluşumu yazar. Bu karın da kullanımı o dönem Hazine ve Maliye Bakanlığı ile proaktif bir şekilde dengelenir. Ana amaç Merkez Bankası’nın karı değildir. Merkez Bankası bir istikrara amacı güder. Merkez Bankası yerli ve yabancı talebe göre yanıt verir.
PEKİ YENİ DÖNEMDE NE OLACAK? EKONOMİDE İLK GÖSTERGELER NELER?
Cüneyt Paksoy: Ne kadar yüksekse güvenli bir ülke ve yatırım yapılabilir oluyor. Kredi derecelendirilme kuruluşlarının haziran ve temmuz aylarında Türkiye’nin puanını 1 kademe yukarı çekecek.
Sefer Şener: Fitch’in son değerlendirmesinde son sanayi rakamının 9,9’luk olarak olumlu gelmesinin de payı çok yüksek. 6 ay sonra bütün uluslararası kuruluşların not yükselttiğini biz göreceğiz.
