• BIST 100

    10167,26%1,69
  • DOLAR

    40,00% 0,00
  • EURO

    47,10% 0,48
  • GRAM ALTIN

    4273,13% 0,16
  • Ç. ALTIN

    6818,65% 0,00

Milletlerarası Andlaşmalara göre Türkiye'de İstanbul Sözleşmesi’nin feshinin dayanağı nedir?

21 Mart 2021, Pazar 10:31
01 Ocak 0001, Pazartesi 12:00
Milletlerarası Andlaşmalara göre Türkiye
  • Dinle
  • A+
    Büyüt
  • A-
    Küçült

Milletlerarası Andlaşmalara göre Türkiye'de İstanbul Sözleşmesi’nin feshinin dayanağı nedir?

İstanbul Sözleşmesi, aileyi ve kadını güçlendirmeye odaklı olarak ortaya çıkmıştı. Ancak sonrasında küresel LGBT lobilerinin ve bunlarla eşgüdümlü finans ve teknoloji şirketlerinin ülkemiz üzerinde düşünce ve ifade özgürlüğünü baskılayıcı, aile ve toplum değerlerimizi yozlaştırıcı politik bir baskı aracı olarak kullanmaya başlandı. Bunu fark eden Ankara, İstanbul Sözleşmesi'ni feshetti.

İstanbul Sözleşmesi neden feshedildi?

Peki Milletlerarası Andlaşmalar Türkiye'nin bir çok ülkenin de taraf olduğu İstanbul Sözleşmesi'nden çekilmesi konusunda ne diyor. Bir milletlerarası antlaşmada, o antlaşmaya taraf olan devlet iç hukukundaki yerine göre nasıl hareket eder?

1- AYRILMA HAKKI:

Öncelikle belirtelim ki milletler arası anlaşmalara, sözleşmelere taraf olmak kadar taraflıktan ayrılmak da her egemen devletin hakkıdır. Bir sözleşmenin tarafı olmak demek ayrılmanın asla mümkün olmadığı adeta bir mahkumiyet statüsü oluşturmak anlamına gelmez. Bu nedenle sözleşmelere katılmanın usulünün yanında ayrılmanın usulü de ilgili sözleşmede düzenlenir. Nitekim ayrılma kararı verilen İstanbul Sözleşmesi’nin 80inci maddesi taraflara sözleşmeyi fesih hakkı vermiştir. Türkiye’de bu hakkını kullanmıştır. 

2-CARİ SİSTEMİMİZ:

Anayasa madde 104/11 Cumhurbaşkanına milletlerarası andlaşmaların onaylanması ve yayımlanması yetkisi vermiştir. Bunun anlamı Türkiye Cumhuriyeti’ni andlaşmalara taraf yapma yetkisinin yürütmede olmasıdır. Aynı şekilde taraflıktan ayrılma yetkisi de bu düzenleme gereği yürütmeye aittir.

Anayasa madde 90 ise TBMM’ye onaylanan andlaşmaları kanunla uygun bulma yetkisi vermiştir. Bunun anlamı ise anayasada sayılan istisnalar hariç taraf olunan andlaşmaları yürürlüğe koyma yetkisinin TBMM’de olmasıdır.

Anayasal hükümlere göre düzenlenmiş alt normlar ise; sadece dört maddesi yürürlükte olan 1963 tarihli 244 sayılı Kanun ile 2018 tarihli 9 no’lu CBK’dır. CBK hükümleri 244 sayılı Kanunu’nun yürürlükten kaldırılan maddelerinin aynısından oluşmuştur. Cumhurbaşkanı’nın andlaşmaları sona erdirme yetkisi (9 no’lu CBK 3üncü maddesi) 1963 tarihinde 244 sayılı Kanunla kabul edilmiş düzenlemenin birebir aynısıdır. Özetle milletlerarası andlaşmalara ilişkin geçerli sistemiz yaklaşık altmış yıllık bir geçmişe sahiptir. CHS’ye geçişle birlikte yeni bir sistem kurulmamış Meclis ve Yürütmenin yetkileri aynen korunmuştur. Tek fark önceden Bakanlar Kuruluna ait olan yetkilerin başkanlık sistemine geçiş sebebiyle Cumhurbaşkanına verilmesidir.

İSTANBUL SÖZLEŞMESİNDEN AYRILMA İŞLEMİ CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİ DEĞİL CUMHURBAŞKANI KARARIDIR

Önemle belirtelim ki İstanbul Sözleşmesinden ayrılma işlemi Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi değil Cumhurbaşkanı kararıdır. Bu karar; Anayasanın  madde 104/11 fıkrasında yer alan Cumhurbaşkanının milletlerarası andlaşmaları onaylama yetkisinin paraleli olan sona erdirme yetkisine ve bu hususu açıkça düzenleyen 9no’lu CBK’nın 3üncü maddesine dayanmaktadır. 

Bu konuda ileri sürülen farklı görüşlerin büyük ölçüde sistemi bilmemekten ve/veya mevzuata hakim olmamaktan kaynaklandığı gözlenmektedir.

İşte İstanbul Sözleşmesi

3- İŞLEMLERİN PARALELLİĞİ:

İşlemlerin parelelliği ilkesi işlem sıralarının paralel olmasını da içerir.

Buna göre taraf olunan bir andlaşmadan ayrılmak öncelikle taraflık statüsünü sona erdirmekle olur. Bu da sözleşmenin feshi iradesinin  yürütme tarafından ilgili merciye bildirilmesini gerektirir. Böyle bir bildirim TBMM tarafından yapılamaz. Taraf olma yetkisi kime aitse ayrılma yetkisi de o organa aittir. Bu da bizim sistemimizde yürütmedir.

Böylece yürütmenin fesih bildiriminden sonra taraf olmaktan çıkılmış ve dolayısıyla yürütülme imkanı ortadan kalkmış bir andlaşmaya ilişkin uygun bulma kanununun da yürülükten kaldırılması aşamasına geçilebilir. TBMM ancak bu aşamada devreye girebilir.

Bakan Işıkhan: 5 immünoterapi ilacı geri ödeme listesine alındı

Azerbaycan ile BAE'den Kapsamlı Ekonomik Ortaklık anlaşması

İletişim Başkanlığında görev değişimi

Tayvan’da savaş senaryolu Han Kuang tatbikatı başladı

Trump'ın gümrük tarifesi kararı Lesotho ekonomisini felce uğrattı

Dışişleri Bakanı Fidan, Malezya'ya gidecek

Tır şarampole devrildi: 2 ölü

ABD’de kızamık vakaları 33 yılın zirvesinde

Kanada’da 2 uçak havada çarpıştı: 2 ölü

Kenya'daki protestolarda 31 ölü, 107 yaralı

Ramanlı: Siyonist rejimin amacı, şartlar ne olursa olsun Filistin topraklarındaki işgalini sürdürmektir

Çınar'da yabani domuz sürüsü görüntülendi

ABD'de şiddetli yağışlar sele yol açtı: 3 ölü

Kontrolden çıkan otomobil köprüden uçtu

Siirt’te bitkisel üretim alanlarında hastalık ve zararlı takibi sürüyor

Kırklareli'nde orman yangını

Bursa'da orman yangını

Büyükşehir Belediye Başkanı Er: 36 bini aşkın hak sahibimizin yuvası ve iş yeri belli oldu

Gazze'de can kaybı 57 bin 680’e yükseldi

Kassam mücahitlerinden art arda başarılı operasyonlar

Suriye'de orman yangını kontrol altına alınamıyor

Ensarullah, işgal bağlantılı bir gemiyi daha batırdıklarını duyurdu

Güney Kore'de sıcak çarpması sonucu 7 ölü

Hamilelik öncesi diş hekimi ziyareti şart!

Aliyev ve Paşinyan Abu Dabi'de bir araya geliyor

Somali'deki askeri akademiye canlı bomba saldırısı

Bingöl’de 4 bin 314 kök kenevir ele geçirildi

HÜDA PAR Bingöl İl Başkanlığı'ndan Bahçelievler Mahallesi'ne ziyaret

Rusya, Ukrayna'da ilerleyişin sürdürüyor

Sakarya Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencileri mezuniyetlerini dua ile taçlandırdı

Yükleniyor

Haberi Sesli Oku

ŞEHİR HABERLERİ


Bakan Işıkhan: 5 immünoterapi ilacı geri ödeme listesine alındı

Azerbaycan ile BAE'den Kapsamlı Ekonomik Ortaklık anlaşması

İletişim Başkanlığında görev değişimi

Tayvan’da savaş senaryolu Han Kuang tatbikatı başladı

Trump'ın gümrük tarifesi kararı Lesotho ekonomisini felce uğrattı

Dışişleri Bakanı Fidan, Malezya'ya gidecek

Tır şarampole devrildi: 2 ölü