Dilemre, DEİK tarafından çevrim içi olarak düzenlenen “Türkiye- Güney Afrika Interconnected Business Series Küresel Tedarik Zincirleri” etkinliğinde yaptığı konuşmada, hem Türkiye hem de Güney Afrika’nın kendi bölgelerinde bir üs konumunda bulunduğunu ve karşılıklı iş birliği için çok çeşitli fırsatlar olduğunu söyledi.
Türkiye’nin Afrika ile ilişkilerinin Afrika ile ticari ve ekonomik ilişkilerin geliştirilmesine yönelik stratejisiyle birlikte daha da gelişmeye başladığını dile getiren Dilemre, “Afrika ile ticaret hacmimiz 26 milyar doları geçti. Bu da 5 katlık bir artış anlamına geliyor sadece 20 yıldan az bir süre içinde. Türkiye’nin Afrika’ya yaptığı doğrudan yatırımlar da 6 milyar doları aşmış durumda. Aldığımız projelerin toplam değeri de yaklaşık 70 milyar dolara ulaştı.” ifadelerini kullandı.
“Daha yüksek rakamlara ulaşmak oldukça mümkün”
Dilemre, Güney Afrika’nın Türkiye için çok önemli olduğuna dikkati çekerek, “Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın da söylediği şeyleri burada özetlemem gerekirse kalpten kalbe köprüler kurduk. Güney Afrika, Türkiye’nin Sahra Altı Afrika bölgesindeki en büyük ticaret partneridir. Ticaret ve yatırımlarda öncelikli bir bağlantıdır. 2020’de karşılıklı ticaret hacmimiz 1,4 milyar dolara ulaştı ve Güney Afrika’da burada 314 milyon dolarlık bir ticaret fazlasına sahip. Bu iki ülkenin potansiyelleri düşünüldüğünde daha yüksek rakamlara ulaşmak oldukça mümkün.” diye konuştu.
Birlikte yatırım ortamının daha iyileştirilebileceğini kaydeden Dilemre, “Bunun için de hukuki mekanizmalar var. Mesela çok uzun süredir bekleyen anlaşmaların çözülmesiyle daha fazla mesafe kaydedebiliriz. 3. Türkiye Afrika Ekonomi ve İş Formunu İstanbul’da bu yılın ekim ayında düzenlemeyi planlıyoruz. Bu forum Türkiye ve Güney Afrika için önemli bir forum olacak.” dedi.
Hüsnü Dilemre ayrıca iki ülke arasında özellikle otomotiv, ev gereçleri, madencilik, yenilenebilir enerji, alt yapı gibi alanlarda önemli fırsatlar bulunduğunu sözlerine ekledi.
“Afrika Birliği ile online ‘Türkiye-Afrika Yatırım ve Ticaret Platformu’ kurulması için görüşüyoruz”
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Başkanı Nail Olpak ise yeni tip koronavirüsle (Kovid-19) hayata yeni kavramların girdiğini ve dijital teknolojiler ve yapay zekanın insan hayatında düşünülenden daha fazla ve daha hızlı şekilde yer aldığını dile getirdi.
İş dünyasında çok konuşulan globalleşme kavramının yanı sıra glokalleşmeyi (globalleşme ve yerlileşmenin karışımı) de Kovid-19’la birlikte daha fazla konuşmaya başladıklarını belirten Olpak, salgınla birlikte lojistik, tedarik zinciri ve güven kavramlarının da daha önemli hale geldiğini vurguladı.
İş dünyasında, iki ülkenin arasındaki ticaretin yeterli olmadığı görüşünün kabul edildiğini aktaran Olpak, şunları kaydetti: “Koyduğumuz hedeflere ulaşsak da bir sonraki yıl ondan daha fazlasını elde etmek çok önemli bir unsurdur. Bu noktada Serbest Ticaret Anlaşması ile ilgili görüşmelerin her iki ülkenin de menfaatlerini koruyacak şekilde önemli olduğuna ben de inanıyorum. Afrika Birliği ile online ‘Türkiye-Afrika Yatırım ve Ticaret Platformu’ kurulması için görüşmelerimiz de devam ediyor. Ayrıca, karşılıklı temsilcilik konusunu da Ticaret Bakanlığımızla istişare içinde çalışmalarımızı sürdürüyoruz.”
“Uluslararası sistemde Afrika’nın daha aktif rol oynayacağı oldukça açık”
DEİK/Türkiye-Güney Afrika İş Konseyi Başkanı Dr. Fatih Kemal Ebiçlioğlu da Kovid-19’un kısa bir sürede dünyayı etkisi altına aldığını belirterek, direnç ve dayanıklılığın tüm paydaş grupları için bu zor zamanlarda önemli hale geldiğini söyledi.
Ebiçlioğlu, yeni dönemin Türkiye ve Güney Afrika için fırsatlar getireceğine inandığını vurgulayarak, “En iyi uygulamaları paylaşarak, ortak stratejiler geliştirebiliriz. Afrika’nın hızla büyüyen bir popülasyonu var.Piyasası da, pazarları da büyüyor bu da çok ciddi iş fırsatlarını beraberinde getiriyor. Uluslararası sistemde Afrika’nın daha aktif bir rol oynayacağı oldukça açık aslında.” ifadesini kullandı.
Güney Afrika’nın, Afrika’nın en büyük ekonomilerinden olduğuna dikkati çeken Ebiçlioğlu, şunları kaydetti: “Güney Afrika’nın lojistik ağları var. Yatırım iklimi oldukça elverişli birçok ülkeye kıyasla ve şu anda bazı gerçeklerin ve rakamların altını çizmek istiyorum.Güney Afrika’nın ve çevresindeki bölgenin ön plana neden çıkabileceğine yanıt verecektir bu rakamlar. Afrika Kıtası Serbest Ticaret Anlaşması imzalanmış durumda bölgede faaliyet gösteren şirketlerin daha büyük piyasalara erişmesine imkan tanıyacaktır. Avrupa Yeşil Anlaşması birlikte Afrika’yla ilişkiler güçlendirilecektir gelecek dönemlerde ve odak noktası sürdürülebilirlik ve temiz enerjiler olarak karşımıza çıkacaktır.
Hepimiz biliyoruz ki geçen yıl Güney Afrika bir hedefi onayladı sera gazı emisyonlarının net sıfıra indirilmesi açısından 2050 yılına kadar. Daha iyi bir iklim nötrlüğüne ulaşmak burada çok önemli. Güney Afrika’da izlenen iklim vizyonu ülkenin değer zincirindeki konumunu güçlendirecektir.Sıkı bir entegrasyon da var Türkiye ve AB kuralları arasında gümrük birliğine ilişkin olarak.Türkiye ve Güney Afrika bu noktada daha iyi işbirlikleri gerçekleştirebilir.Ürün akışlarını zenginleştirebilir ve çevresel hedeflerin de karşılanmasına katkıda bulanabilir iki ülke.”
“Güney Afrika, Türkiye’nin önde gelen iş ortaklarından bir tanesi”
Business Unity South Africa (BUSA) Üst Yöneticisi (CEO) Cas Coovadia ise Business Unity South Africa’nın ülkedeki en büyük iş organizasyonu olduğunu belirterek, iş dernekleri ve iş örgütlerinin yaklaşık yüzde 95’ini temsil ettiklerini söyledi.
Coovadia Türkiye ve Güney Afrika ilişkileri hakkında şunları kaydetti: “Güney Afrika, Türkiye’nin önde gelen iş ortaklarından bir tanesi. Türkiye aynı zamanda Güney Afrika’nın en büyük ticaret ve yatırım ortaklarından bir tanesi Orta Avrupa’da ve Doğu Avrupa’da. Çok önemli iş ortakları olarak birbirimize hizmet veriyoruz. Ülkeler açısından Güney Afrika ihracat yapan bir ülke Türkiye’ye. Ticaret hacimler iki ülke arasında 2019 rakamları yaklaşık 1,3 milyar dolara tekabül etmektedir. Türkiye’den Güney Afrika’ya ihracat 500 milyon doların üzerindedir.Güney Afrika’dan Türkiye’ye de 700 milyon dolara tekabül etmektedir.Pozitif bir bakiye mevcut burada ve çok önemli bir iş ortaklığı olduğunu düşünüyorum. Yaklaşık 70 tane Türk şirketi var Güney Afrika’da buda 600 milyon dolara tekabül ediyor.Madencilik ve tekstil alanlarında faaliyet gösteriyor bu firmalar ve artan bir temas ta görüyoruz.”
“Türkiye ile iyi ilişkilerimiz var ama daha büyük daha iyi şeyler yapmalıyız”
Siyah İş Konseyi Genel Sekreteri Judi Nwokedi programda yaptığı konuşmada, şunları kaydetti: “Adımızdan da belli biz Siyah İş Konseyi’yiz ve Siyah İş Kadınları Derneği’ni de temsil ediyoruz. Bir yerde irade varsa orda kadın vardır ve bir kadın varsa bir yol da vardır. 2020’de bize salgın sırasında kadınların ön cephelerde olduğunu gösterdi. En savunmasız gruplardan bir tanesiydik ve Güney Afrika’da işini ilk kaybeden kişilerdik kadınlar olarak.”
Nwokedi Türkiye’nin Etiyopya’da ikinci en büyük yatırımcı olduğuna dikkati çekerek, “Etiyopya ve Güney Afrika arasında da çok sıkı ve yakından çalışmamız gerekiyor.” dedi.
Küresel iş camiası olarak gelecekte yeni bir iş dili öğrenilmesi gerektiğini ifade eden Nwokedi, şunları kaydetti: “Bazı şeyleri yeni şekillerde yapmalıyız ve yeni yöntemler bularak dünyada var olmalı ve varlığımızı sürdürmeliyiz. Siyah İş Konseyi olarak biz aslında ekonomilerimizi dengelemek istiyoruz. Nasıl karlılığı sürdürebiliriz insanlarla birlikte bu soruya odaklanıyoruz açık olan bir şey var tembellikten kaçınmalıyız, kayıtsızlıktan da kaçınmalıyız. Farklı hareket edebilmemiz için ilham vermeliyiz ve Türkiye ile siyah işletmeler arasındaki güçleri arttırmalıyız tamam iyi ilişkilerimiz var ama daha büyük daha iyi şeyler yapmalıyız. Güney Afrikalılar olarak ta Afrika Kıtası Serbest Ticaret Anlaşması bağlamında daha iyi bir rol oynamalıyız.Bu bizler için oyunun kurallarını da değiştirecek.”