Korona virüs dünya çapında can almaya devam ederken, herkesin gözü kulağı aşı ve ilaç çalışmalarında. Ülkeler adeta yarışa girerken, aşılarla ilgili birbiri ardına muhtemel tarihler açıklanıyor. Ancak pek çok insan aşının geliştirilmesine odaklansa da, perde arkasında kalan bir konu büyük bir soru işareti olmayı sürdürüyor: Aşının nasıl dağıtılacağı.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) başta olmak üzere çok sayıda kurum ve kişi, aşının makul bir ücretle ülkelere adaletli şekilde ulaştırılması çağrısı yapıyor.
Bu konuyla ilgili yoksullukla mücadele eden, kâr amacı gütmeyen bir organizasyon olan Oxfam çarpıcı bir çalışmaya imza attı. Oxfam, dünya nüfusunun yüzde 13’üne sahip olan gelişmiş ülkelerin, korona virüsü aşılarının muhtemel stoklarının yüzde 51’ini satın aldığını öne sürdü.
TOPLAM KAPASİTE 5.9 MİLYAR DOZ
Hükümetlerin ve aşı üreticilerinin paylaştığı verileri mercek altına alan Oxfam, AstraZeneca, Gamaleya, Moderna, Pfizer ve Sinovac’ın çalışmalarını baz aldı. Buna göre söz konusu beş üretici toplam 5.9 milyar doz kapasiteye sahip. Bir kişinin iki doz aşıya ihtiyacı olacağı düşünülürse, bu kapasite yaklaşık 3 milyar insana yetebilir. Bu da neredeyse dünya nüfusunun yarısı demek.
Oxfam’a göre halihazırdaki aşı anlaşmaları 5.3 milyar dozu kapsıyor. Bunun yüzde 51’lik kısmı olan 2.7 milyar doz aşıyı ABD, Britanya, Avustralya, Hong Kong, Macau, Japonya, İsviçre ve İsrail gibi ülkeler aldı. Geriye kalan 2.6 milyar doz aşı ise Hindistan, Bangladeş, Çin, Brezilya, Endonezya ve Meksika gibi ülkeler arasında bölüşüldü.
‘KOVID-19 HER YERDE’
Bu durumun kabul edilebilir olmadığını savunan Oxfam’dan Robert Silverman, “Hayat kurtaran bir aşıya ulaşmak, nerede yaşadığınız ya da ne kadar paranız olduğuna bağlı olmamalı. Güvenli ve etkili bir aşının geliştirilmesi çok önemli. Ancak aynı derecede önemli olan şey, aşıya herkesin erişebileceğine emin olmak. Kovid-19 her yerde” dedi.
HERKESE YETECEK AŞI 2024’TE
Dünyanın en büyük aşı üreticilerinden biri olan Serum Institute of India’nın CEO’su Adar Poonawalla, çalışmalarla ilgili çarpıcı açıklamalarda bulunmuştu. Poonawalla, ‘Kovid-19 aşısı üretimi yetersiz. Herkese yetecek kadar aşı en erken 2024’ün sonunda hazır olur’ dedi. İlaç şirketlerinin aşı üretim kapasitelerini artırmadığını vurgulayan Poonawalla, “Bu gezegen üzerindeki herkesin aşı olması 4 ile 5 yıla tamamlanır. Eğer Kovid-19 aşısı kızamık ya da rota virüsü gibi iki dozluk bir aşı olursa dünyanın 15 milyar doza ihtiyacı var. Dünyanın optimist olmayı istediğini biliyorum fakat şu anda bu seviyeye çıkacak kimseyi duymadım” ifadelerini kullandı.