6 Şubat 2023’te Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen 10 ilden biri olan Diyarbakır’da depremin 1. yıldönümünde depremzedeler gözyaşları içinde yaşadıklarını anlattı. Depremlerde yıkılan Galeria Sitesi, Serin-2, Dündar, Yoldaş ve Hisami apartmanlarına ilişkin yürütülen soruşturmalar kapsamında 9’u tutuklu 19 sanığa dava açıldı. Ağır hasarlı 5 bin 494 yapıdan 4 bin 193’ünün yıkımı yapıldı.
“Asrın felaketi” olarak nitelendirilen yıkıcı depremlerde Diyarbakır’da 6 yapı yıkıldı. Galeria Sitesi, Serin-2, Dündar, Yoldaş ve Sözel ve Hisami apartmanlarında 412 vatandaş hayatını kaybetti, yüzlercesi yaralandı.
Depremin 1. yıldönümü geride bırakılırken ilk andan itibaren devletin tüm kurumları, sivil toplum kuruluşları ve gönüllülerin desteğiyle yaralar sarılmaya çalışıldı. Depremzedeler, uygun görülen yerlere yerleştirildi. İlk başta çadır kent kuruldu, daha sonra merkez Kayapınar ilçesinde kurulan 621 konteyner kentte 2 bin 400 civarında depremzede yerleştirildi, eğitimden, barınmaya kadar tüm ihtiyaçlar burada karşılandı.
Bu süre zarfında merkez Bağlar ilçesi kırsal Oğlaklı Mahallesi’nde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Toplu Konut İdaresi (TOKİ) Başkanlığı tarafından yaptırılacak konutlar için yer belirlenip etüt çalışmalarının tamamlanmasıyla ilk etapta 6 bin 40 konutun yapımına başlandı. Kırsallar dahil 1423 konuttun tüm aşamaları tamamlanıp kura çekimiyle hak sahiplerine teslim edilme aşamasına geldi, kalan konutların yapım süreçleri tüm hızıyla devam ediyor.
Diyarbakır’da, deprem sürecinde Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğünce 200 binin üzerinde vatandaşa psikososyal destek verildi.
Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığının, kentte depremde yıkılan binalardaki kusurların tespitine ilişkin başlattığı soruşturma “Deprem Soruşturma Bürosu”nda görevli bir cumhuriyet başsavcı vekili ve 3 savcı tarafından yürütüldü.
Başsavcılık tarafından aralarında müteahhit ve arsa sahiplerinin de bulunduğu 9’u tutuklu, 5’i tutuksuz ve 5’i aranan 19 sanık hakkında “bilinçli taksirle birden fazla kişinin ölümü ve yaralanmasına neden olma” suçundan 22 yıl 6’şar aya kadar hapis cezası istemiyle hazırlanan iddianameler, ağır ceza mahkemeleri tarafından kabul edildi.
Merkez Yenişehir ilçesi Mimar Sinan Caddesi’nde depremde yıkılması sonucu 89 kişinin hayatını kaybettiği Diyar Galeria B Blok’a ilişkin tutuklanan müteahhitler Sedat Eser, Mehmet Şirin Yiğit, Şeyhmus Yiğit, inşaat mühendisi fenni mesul Tevfik Demir ile haklarında yakalama kararı bulunan M.E, H.M.Y. ve İ.H.Y’nin 23 Ekim 2023’te Diyarbakır 11. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yargılanmalarına başlandı.
Savunmaların ardından mahkeme, 4 sanığın tutukluluk halinin devamına karar vererek, duruşmayı 26 Şubat 2024’e erteledi.
Merkez Bağlar ilçesi Şeyh Şamil Mahallesi’nde yıkılan Dündar Apartmanı’nda 37 kişinin hayatını kaybetmesine yönelik tutuklanan müteahhitler İlhami Dündar, Sercan Erbey ile tutuksuz sanık arsa sahibi Seydo Bozkaya ise 22 Aralık 2023’te Diyarbakır 8. Ağır Ceza Mahkemesi’nde hakim karşısına çıktı.
Savunmaların alınmasının ardından mahkeme heyeti, 2 sanığın tutukluluk halinin devamına karar vererek, duruşmayı 13 Mart 2024’e erteledi.
Merkez Bağlar ilçesi Mevlana Halit Mahallesi’nde 100 kişinin öldüğü Hisami Apartmanı’na ilişkin tutuklanan müteahhit Mehmet Ali Korkut, tutuksuz sanık müteahhit Mehmet Meşe ile tutuksuz sanık arsa sahipleri Nurettin Özcan ve Ahmet Özcan da 18 Ocak’ta Diyarbakır 6. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yargılanmaya başlandı.
Savunmaların alınması sonrası mahkeme heyeti, tutuklu sanık Mehmet Ali Korkut’un tutukluluk halinin devamına, Mehmet Meşe ile Ahmet Özcan’ın tutuklanmasına, tutuksuz sanık Nurettin Özcan hakkında da tutuklanmaya yönelik yakalama kararı vererek, duruşmayı 14 Mart’a erteledi.
Merkez Bağlar ilçesi 5 Nisan Mahallesi’nde yıkılan Yoldaş Apartmanı’nda 60 kişinin hayatını kaybetmesi sonucu tutuksuz sanık müteahhit Sadullah Yoldaş hakkında hazırlanan iddianame 6. Ağır Mahkemesince kabul edildi.
Sanık Yoldaş, 9 Mayıs’ta “bilinçli taksirle birden fazla kişinin ölümü ve yaralanmasına neden olma” suçundan 22 yıl 6 aya kadar hapis cezası istemiyle yargılanacak.
Merkez Bağlar ilçesi Mevlana Halit Mahallesi Tesisler Kavşağı’nda yıkılan ve 77 kişinin yaşamını yitirdiği Serin-2 Apartmanı’na ilişkin de tutuksuz sanıklar müteahhit Hüseyin Begtaş, statik proje müellifi Cihan Ucaman, statik betonarme projeye onay veren Nasir Çelik ve hakkında yakalama kararı bulunan bina fenni mesulü Ekrem Bilgin hakkında 22 yıl 6 aya kadar hapis cezası istemiyle hazırlanan iddianame, 7. Ağır Mahkemesince kabul edildi.
Merkez Yenişehir ilçesinde 48 kişinin hayatını kaybettiği Sözel Apartmanı’na ilişkin yürütülen soruşturmada, müteahhit Celal İrkören’in de aynı binanın enkazı altında kalarak yaşamını yitirdiği belirlendi. Bunun üzerine soruşturmada takipsizlik kararı verildi.
Konteyner kentte kalan depremzedelerden Hülya Andiç, depremin 1. yıldönümünde yaşadıklarını anlatarak, başta korktuklarını, o gece evsiz kalacaklarını hiç düşünmediklerini söyledi.
“Tekrar eski düzenimize geçmeyi, evin ortamını özledik”
Sarsıntıyla geçirdiklerini belirten Andiç, şöyle konuştu:
“Evimiz ağır hasarlı oldu ve bir daha evimize giremedik. O gece indik, bir daha eve giremedik. Sonraki süreçlerde kardeşlerimde kaldım. 2-3 ay orada geçirdim. Daha sonra konteynere müracaat ettik. Kira yardımı veya konteyner denildi. Konteyneri tercih edip buraya geldik. Yerinde mi talep, TOKİ mi denildi. TOKİ’yi tercih ettik. Değerlendirildi, kabul edildi. Sabırsızlıkla evimize geçmeyi bekliyoruz. Tekrar eski düzenimize geçmeyi, evin ortamını özledik.”
Lamia Ekinci ise ilk depremde ayakkabısız, çorapsız çıktıklarını ve bir daha evlerine girmediklerini dile getirdi. 3 ay okulda kaldıklarını, daha sonra önce erkek yurduna, sonra başvuru sonucuyla konteyner kentte geldiklerini aktaran Ekinci, “Allah, razı olsun. Bize bakıyorlar. Bize her şey veriyorlar. Korkuyoruz, dünya benim olsa gözüme gelmiyor. Oğlum, sara hastasıdır. İkinci katta kendini aşağı attı. O gün gitsin hiç gelmesin. O gün aklıma gelmesin” ifadelerinde bulundu.