Elektrik çarpmasının, genellikle elektrikten yeteri kadar korunamayan veya iş güvenliğinin sağlanmadığı durumlarda meydana gelebileceğine dikkat çeken İlk ve Acil Yardım Program Başkanı Öğr. Gör. Özlem Karagöl, evlerde özellikle yaşı küçük olan bebeklerin kolayca ulaşabilecekleri priz ya da açıkta kablo bulunması gibi durumlarda meydana gediğini dile getirdi. Çocukların kabloyu kemirmeleri ya da ellerine geçen çeşitli eşyaları prizlere sokmaları sonucu elektrik çarpmaları sıklıkla görülebildiğini söyledi.
‘İç organlara büyük zarar verir’
Özlem Karagöl, elektrik çarpması yaşandığında, elektriğin vücuda girdiği ve vücuttan çıktığı noktalar olduğunu, elektriğin, vücuda girdikten sonra belli bir hat izleyerek ve topraklanarak vücudu terk ettiğini dile getirdi. Ancak bu sırada geçtiği organlarda; kalp, akciğer gibi organlarda ya da damar yapılarında ısı harabiyetine yol açarak hayati yaralanmalara neden olabildiğine dikkat çekti.
‘Kalpte ritim bozukluğuna neden olabilir’
Elektrik çarpmalarında, çarpma şiddetiyle meydana gelebilecek en önemli hasarların kalpte ritim bozukluğu olduğunu söyleyen Karagöl, yıldırım düşmesinde de ani kalp durmalarının görülebildiğini, ev içi çarpılmalarda ise ritim bozukluklarının ölümcül çarpıntılara neden olabildiğini hatırlattı. Karagöl, bu nedenle şehir şebekesine maruz kalan kişilerin evde kendisini takip etmek yerine mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurması gerektiğini vurguladı.
Elektrik çarpmasında kişi nasıl kurtarılmalı?
Hayati tehlikenin bulunduğu durumlarda ilk yardımın büyük önem kazandığını vurgulayan Karagöl, elektrik çarpmalarında yapılacak ilk müdahaleleri şöyle anlattı:
“Elektrik çarpan kişinin elektrikle olan bağlantısı kesilmeli. Elektrik akımı kesilmeden kişiyle temas edilmemeli. Elektrik bağlantısını kesemiyorsak elektrik geçirmeyen plastik, ahşap gibi cisimlerin yardımıyla kişiyi elektrikten ayırmamız gerekir. Özellikle nemli elle dokunduğumuz zaman akıma biz de maruz kalabiliriz. Bu noktada kişinin kendi güvenliğini düşünerek müdahale etmesi oldukça önemli.”
Öğr. Gör. Özlem Karagöl, yapılabilecek diğer ilk yardım uygulamalarını şu şekilde sıraladı:
– Elektrik çarpması sonrası yapılan ilk yardım müdahalesinde akıma kapılan kişinin dilinin geriye kaçıp kaçmadığını kontrol edin. Dilin, boğazı kapatmaması önemlidir. Kişi yere düşerken kafasını çarpmadıysa dilin boğazı kapatmaması için baş çene pozisyonu denilen başın geriye itilerek çenenin kaldırması manevrası uygulanabilir. Ayrıca ağızdaki takma diş benzeri nesneler çıkarılmalı.
– Elektrik çarpması sonucu kalp hasar görebilir ve kalp ritmi bozulabilir. Bu durumda kalp masajı yapmak gerekir. Ancak kalp masajı yapmak için ilk yardım eğitimi almak gerekli. Elektrik çarpan kişinin nefes aldığından ve kalp atışının normal çalıştığından emin olduktan sonra masaj bırakılmalı. Kişinin bilinci açıksa yaşadığı şoku atlatması için sakinleştirilmeye çalışılmalı. Ayaklar yukarı kaldırılıp bir süre dinlenmesi sağlanmalı.
– Elektrik çarpmasında ilk yardımın son aşaması yanık oluşup oluşmadığını kontrol etmek, bölgenin mikrop kapmadan temiz bir bezle sarılarak koruma altında tutulmasını sağlamaktır. Bu durumla karşılaşıldığında yaraya krem ya da merhemle müdahale edilmeden hemen acil sağlık ekiplerine haber verilmeli.